ETO: Zazielenienie było nieudane

     ETO skontrolował, „czy dzięki zazielenianiu udało się poprawić wyniki WPR w zakresie oddziaływania na środowisko i zmiany klimatu zgodnie z celem ustanowionym w przepisach UE.”

Opublikowane 12 grudnia 2017 r. sprawozdanie specjalne nr 21/2017 pt. „Zazielenianie – bardziej złożony system wsparcia dochodów, który nie jest jeszcze skuteczny pod względem środowiskowym” odpowiada przecząco na to pytanie: „istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, by zazielenianie – w formie, w jakiej jest obecnie wdrażane – miało w znaczący sposób przyczynić się do poprawy wyników WPR w zakresie oddziaływania na środowisko i zmiany klimatu.”

Trybunał zarzucił Komisji, że nie opracowała pełnej logiki interwencji dla płatności z tytułu zazieleniania i nie ustanowiła jasnych, wystarczająco ambitnych celów środowiskowych, do osiągnięcia których miałoby przyczynić się zazielenianie. Ponadto przydział środków budżetowych na zazielenianie nie jest uzasadniony środowiskowymi aspektami tej praktyki. Płatność z tytułu zazieleniania pozostaje zasadniczo systemem wsparcia dochodów, a zazielenianie doprowadziło do zmian w praktykach rolniczych tylko na około 5% wszystkich użytków rolnych w UE. Oczekiwane rezultaty polityki w tym zakresie nie kompensują znacznie większej złożoności WPR na skutek zazieleniania.

Dlatego ETO zaleca KE opracować pełną logikę interwencji dotyczącą wkładu WPR na rzecz osiągnięcia celów UE w zakresie środowiska i klimatu, łącznie ze szczegółowymi celami, która będzie się opierać na aktualnej wiedzy naukowej dotyczącej danych zjawisk, a  w ramach przygotowań do opracowania wniosku dotyczącego kolejnej reformy WPR Komisja powinna dokonać przeglądu i sporządzić bilans z wdrażania obecnej WPR, kierując się zasadami:

- rolnicy powinni mieć dostęp do płatności w ramach WPR tylko pod warunkiem, że przestrzegają podstawowych norm środowiskowych obejmujących kwestie, których dotyczą aktualnie obowiązujące normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska i ogólne wymogi w zakresie zazieleniania ((które to normy i wymogi mają wykraczać poza obowiązki wynikające z przepisów w dziedzinie ochrony środowiska). Kary za nieprzestrzeganie tych norm powinny być wystarczająco dotkliwe, aby działać odstraszająco. Ponadto wszystkie takie normy podstawowe powinny być w pełni uwzględnione w poziomie bazowym w zakresie ochrony środowiska mającym zastosowanie do wszelkich planowanych działań dotyczących rolnictwa;

- szczególne, lokalne potrzeby związane z ochroną środowiska i klimatem mogą zostać odpowiednio uwzględnione poprzez wzmocnione programowane działania w zakresie rolnictwa, które opierają się na osiąganiu celów polityki i poziomie finansowania odzwierciedlającym szacowane średnie poniesione koszty i utracone dochody w związku z działaniami i praktykami wykraczającymi poza poziom bazowy w zakresie ochrony środowiska;

- w przypadku gdy państwa członkowskie mają możliwość wyboru różnych wariantów podczas wdrażania WPR, należy od nich wymagać wykazania, przed przystąpieniem do wdrażania, że wybierane przez nie warianty skutecznie i wydajnie przyczynią się do osiągnięcia celów polityki. 

Zalecenia mają być zrealizowane do końca 2019 roku.

Na płatność z tytułu zazieleniania UE przeznacza 12 mld euro rocznie, co stanowi 30% wszystkich płatności bezpośrednich w ramach WPR i prawie 8% całego budżetu UE.

ETO podkreśla, że przeznaczenie na zazielenianie 30% całkowitej puli środków zarezerwowanych na wszystkie płatności bezpośrednie w ramach WPR stanowiło kluczowy element nie tylko ostatniej reformy WPR, ale także wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020. Ostatecznie z tego tytułu średnio na ha przeznaczano 80 euro, a okazało się, że ponad dwie trzecie rolników ponosi koszty nieprzekraczające 25 euro na hektar, w przypadku ponad 40% koszty te nie przekraczają 10 euro na hektar. Około 2% rolników ponosi jednak koszty przekraczające 100 euro na hektar (przypadki te często dotyczą gospodarstw o małej powierzchni, specjalizujących się w działalności kapitałochłonnej i pracochłonnej, takiej jak produkcja warzyw).

Zauważono też, że zazielenianie miało niewielkie oddziaływanie na działania środowiskowe w ramach filaru II i że powoduje większą złożoność WPR, a rolnicy krytykują zazielenianie ze względu na złożoność przepisów.

To już kolejna krytyczna ocena zazielenienia, zapowiadająca zmiany w przyszłej WPR.

Źródło: http://www.farmer.pl/finanse/eto-zazielenienie-bylo-nieudane